Gebruik van de Wikipedia bij Information Research
De NL Biblioblogosphere (bedankt Wouter) kenmerkt zich door een sterke nadruk op tools en technieken. Vooral nieuwe features van Google geven aanleiding tot tal van posts bij de bibliobloggers, maar ook andere hulpmiddeltjes voor websearching doen het goed. Dat doet me wel eens denken aan het zoekgedrag van mijn studenten: geef ze een stukje techniek (lees "zoekmachine") en ze denken daarmee alle vraagstukken in een mum van tijd op te lossen, wat natuurlijk tegenvalt. Ik maak daarom onderscheid tussen zoektechnieken en zoekstrategieën. Onder de zoektechnieken versta ik dan de handigheidjes, zoals de dubbele aanhalingstekens, Booleaanse operatoren, de tilde bij Google, het commando define en nog wat van die dingen. Allemaal heel goed bruikbaar maar vooral als je het met verstand toepast(1).
Een zoekstrategie suggereert dat er enig beleid achter je zoekweg schuilt. Dat betekent onder andere dat je niet op één paard wedt maar dat je ook een diversiteit aan secundaire bronnen weet in te zetten. En het betekent ook dat je voor je zoekweg verschillende stadia weet te onderscheiden, en voor ieder stadium de geëigende middelen kunt gebruiken.
Een goede zoekstrategie begint met een gedegen oriëntatie op het onderwerp of het op te lossen vraagstuk. Een inleidend boekje of artikel dus dat het betreffende thema en de verschillende facetten die daarmee te maken hebben, behandelt. Handig voor het bepalen van zoektermen, zeker als de zoekactie ook in een vreemde taal uitgevoerd moet worden. Handig óók als de inleidende informatiebron al een lijst met referenties geeft, die in een later stadium aanknopingspunten kunnen zijn om verder te gaan 'sneeuwballen' of de citaat zoekmethode te gaan toepassen.
Uit de titel van deze post begrijpt u al dat het mijn ervaring is dat juist in deze fase van het informatie-onderzoek de (engelstalige) Wikipedia ons zeer goede diensten kan bewijzen. Dat is natuurlijk wel afhankelijk van het onderwerp, maar met name de verwijzingen en referenties bij de lemma's zijn vaak van een verbluffende kwaliteit en actualiteit.
Dat is een van de manieren om de Wikipedia op een verstandige manier te gebruiken. En wat mij betreft wordt daar te weinig op gewezen, naast de wat smalende geluiden die je wel hoort over oppervlakkigheid en betrouwbaarheid.
(1) Hier houdt de vergelijking met de NL bibliobloggers natuurlijk wel op. Ik wil zeker niet suggereren dat ze allemaal als een kip zonder kop achter de techniek aanhollen.
Technorati tag:wikipedia
Een zoekstrategie suggereert dat er enig beleid achter je zoekweg schuilt. Dat betekent onder andere dat je niet op één paard wedt maar dat je ook een diversiteit aan secundaire bronnen weet in te zetten. En het betekent ook dat je voor je zoekweg verschillende stadia weet te onderscheiden, en voor ieder stadium de geëigende middelen kunt gebruiken.
Een goede zoekstrategie begint met een gedegen oriëntatie op het onderwerp of het op te lossen vraagstuk. Een inleidend boekje of artikel dus dat het betreffende thema en de verschillende facetten die daarmee te maken hebben, behandelt. Handig voor het bepalen van zoektermen, zeker als de zoekactie ook in een vreemde taal uitgevoerd moet worden. Handig óók als de inleidende informatiebron al een lijst met referenties geeft, die in een later stadium aanknopingspunten kunnen zijn om verder te gaan 'sneeuwballen' of de citaat zoekmethode te gaan toepassen.
Uit de titel van deze post begrijpt u al dat het mijn ervaring is dat juist in deze fase van het informatie-onderzoek de (engelstalige) Wikipedia ons zeer goede diensten kan bewijzen. Dat is natuurlijk wel afhankelijk van het onderwerp, maar met name de verwijzingen en referenties bij de lemma's zijn vaak van een verbluffende kwaliteit en actualiteit.
Dat is een van de manieren om de Wikipedia op een verstandige manier te gebruiken. En wat mij betreft wordt daar te weinig op gewezen, naast de wat smalende geluiden die je wel hoort over oppervlakkigheid en betrouwbaarheid.
(1) Hier houdt de vergelijking met de NL bibliobloggers natuurlijk wel op. Ik wil zeker niet suggereren dat ze allemaal als een kip zonder kop achter de techniek aanhollen.
Technorati tag:wikipedia
posted by Jos van Helvoort at 23:45
2 Comments:
Hoi Jos,
Op deze post viel mijn oog nog net voor het slapen gaan en je hebt er zeker een punt. Ik voel me niet direct persoonlijk aangesproken maar toch ook weer wel een klein beetje want in de vaart der volkeren mis ik het wel eens om echt DIEP te gaan als het gaat om zoeken. Lang geleden. Voor Aladin nog wel eens maar zelfs dan beperk je het enigszins.
Met enige weemoed denk ik terug aan al die opdrachten voor IDM waarbij ik soms dagenlang speurde naar de ultieme bron om mezelf zo werk te besparen. Dat ik daarbij uiteindelijk veel langer bezig was en uiteindelijk toch zelf moest schrijven mag geen verbazing wekken natuurlijk ;-)
Maar toch: als informatiebemiddelaar anno 2006, in een bibliotheek of mediatheek, denk ik dat er veel meer nadruk is komen te liggen op de ordening van informatie en niet meer zozeer op de echte gedegen zoekacties volgens een volwaardige strategie. Dat is jammer want ik moet altijd weer denken aan alles wat je NIET vindt met google en trawanten.
Vandaag had ik ook nog wel een aardige: ik zocht de term voor een ' tegengesteld begrip '. Niemand wist het en in het woordenboek vind je ze soms maar ook vaak niet.
Uiteindelijk hebben de handigheidjes me wel de term opgeleverd die uiteindelijk het gewenste zoekresultaat opleverde. Antoniem is het antoniem van synoniem :-)
Edwin
Hoi Jos,
Ben zelf ook een liefhebber van zoekstrategie. Maar na de strategie komt onherroepelijk dat stukje techniek waarvoor die cheatsheets best handig kunnen zijn. Maar vergeet niet de derde stap. Evaluatie. Zowel van de gevonden informatie als van het zoekproces.
Een reactie posten
<< Home