Jos van Helvoort : Jong van Hart: Kanttekeningen bij de Scoringsrubriek voor Informatievaardigheden

Anneke plaatste al op 7 juli twee kanttekeningen bij mijn scoringsrubriek voor informatievaardigheden. Ik wil er graag op reageren want haar opmerkingen zijn in lijn met wat anderen me in diverse wandelgangen ook al hebben toevertrouwd.

Om te beginnen vraagt ze zich af hoe de scoringsrubriek door docenten kan worden gebruikt als die zelf onvoldoende bekwaam zijn in de omgang met informatie. Terecht merkt Anneke op dat dit een reëel probleem is: samen met anderen heeft ze hierover gepubliceerd in IP (2006 nr. 11) en hun artikel is inderdaad ook door mijzelf verschillende malen aangehaald. In haar blogpost van 7 juli merkt ze echter ook op dat ik er geen oplossing voor aandraag.
Welnu, de 'oplossing' is volgens mij de scoringsrubriek zelf. In de artikelen die ik over de scoringsrubriek heb gepubliceerd (hier en hier) ligt de nadruk nogal op het gebruik ervan als beoordelingsschema. Dat is ook niet verwonderlijk want met die achtergrond ben ik ook ooit begonnen aan de ontwikkeling ervan. Nu er ook op mijn eigen hogeschool steeds vaker vragen komen over de scoringsrubriek kom ik er echter achter dat het beoordelingsschema bovendien een prachtig instrument is om collega docenten van andere opleidingen en andere academies (faculteiten zouden ze zeggen op de universiteiten) te confronteren met hun eigen onbekwaamheid op dat gebied. En die bewustwording is inderdaad een eerste stap om docenten zover te krijgen dat ze zich daarin gaan verbeteren. In het artikel dat ik in oktober 2009 schreef voor IP heb ik daarover zijdelings een opmerking gemaakt maar inmiddels wordt mij steeds duidelijker dat opleidingen en docenten flink zullen moeten investeren om hun eigen deskundigheid op het gewenste niveau te krijgen als ze met de scoringsrubriek aan de slag willen. Maar informatieprofessionals kunnen hen daarbij goed ondersteunen!
Overigens verscheen zeer recent een goed literatuuroverzicht over de verschillende functies die scoringsrubrieken kunnen vervullen, niet alleen voor docenten maar ook voor studenten, opleidingsmanagers (in het kader van kwaliteitszorg) en geldschieters.

Anneke's tweede kanttekening verwijst naar de fictieve situatie dat een student een briljant eindproduct oplevert maar dat de scores voor informatievaardigheid onder de maat zijn. Ze vraagt zich af of dat überhaupt mogelijk zou zijn, waarbij ze verwijst naar het Eureka-verhaal en zich afvraagt hoe informatievaardig Archimedes geweest zou zijn.
Om met dat laatste te beginnen: die vraag kunnen we niet beantwoorden. Het verhaal is nogal apocrief en we weten niet in hoeverre Archimedes zijn probleem heeft besproken met andere wetenschappers of erover heeft gelezen voordat hij in bad stapte.
Wat we wel weten is dat vooruitgang in wetenschap en techniek (zeker sinds de 18e eeuw) steeds is gebaseerd of juist reageert op inzichten van andere deskundigen. "Standing on the shoulders of Giants" is dan ook het motto dat Google Scholar heeft geadopteerd en op haar startpagina hanteert.
Natuurlijk is het een aantrekkelijke gedachte dat er mensen zijn die geheel op eigen krachten tot geniale inzichten komen. De dagelijkse praktijk van wetenschappelijk en toegepast onderzoek is echter dat het hard buffelen is, veel lezen, nazoeken, discussiëren en reflecteren om vervolgens creatief oplossingen te bedenken voor een specifiek probleem.

Deze blogpost is een bewerking van het commentaar dat ik eerder deze dag plaatste bij het bericht van Anneke zelf.